Wie de misleidingstechnieken herkent, verkleint de kans om online opgelicht te worden. Een mail van je bank om met spoed je gegevens te actualiseren. Of een melding dat er een belangrijk bestand voor je klaarstaat. In 2023 werd één op de tien Noord-Brabanders van 15 jaar en ouder slachtoffer van online oplichting*.

Dat zijn 217.100 mensen in de provincie Noord-Brabant. Om mensen te wapenen tegen online oplichting voert de Rijksoverheid de campagne ‘Laat je niet interneppen’.

Een veelvoorkomende vorm van cybercrime is phishing. Bij phishing doet de dader zich voor als iemand anders met het doel om geld of toegang tot persoonsgegevens te krijgen. Twee op de drie Nederlanders van 15 jaar en ouder hebben in 2023 ten minste een keer een phishing e-mail- of ander bericht ontvangen.

Yoanne Spoormans, specialist cybercrime bij de politie zegt: “Online oplichting kan iedereen overkomen. Cybercrime is steeds lastiger te herkennen. Online criminelen maken gebruik van misleidingstechnieken zoals tijdsdruk of ze doen zich voor als een organisatie. Zo zie je nu veel nepberichten en e-mails van overheidsinstanties, zoals de gemeente of de Belastingdienst met een linkje in het bericht. Op deze manier proberen online criminelen gegevens te stelen om toegang te krijgen tot andere accounts of geld te verdienen door de gegevens door te verkopen. Mijn advies: Check altijd de afzender wanneer je een e-mail of ander bericht ontvangt. Blijf je twijfelen? Klik het bericht dan weg.”

Herken de interneptechnieken van online oplichters

Online oplichters gebruiken verschillende misleidingstechnieken. Wie de technieken herkent, verkleint de kans om online opgelicht te worden.

• Ze doen zich voor als een ander:online criminelen doen zich voor als een familielid of vriend. Of ze misbruiken in hun e-mails en berichten de naam en de huisstijl van bekende organisaties, zoals de overheid, een pakketdienst of bank. Zo lijkt het net of je de e-mails en berichten kan vertrouwen.
• Ze maken misbruik van je emoties:online criminelen spelen vaak in op je emoties. Ze proberen je nieuwsgierig of bang te maken. Ze maken daarbij misbruik van je vertrouwen, medelijden of onwetendheid.
• Ze gebruiken tijdsdruk:online criminelen willen dat je iets snel doet en zetten je onder druk. Je krijgt geen tijd om ze te ontmaskeren. Neem toch de tijd om na te denken, een organisatie zoals de bank of de overheid zal je nooit onder druk zetten om snel te handelen.
• Ze doen alsof er een noodgeval is:online criminelen doen net of iets helemaal misgaat als je niet snel doet wat ze zeggen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat je rekening of account wordt geblokkeerd als je je gegevens niet bijwerkt of als je niet betaalt. Zo proberen ze te voorkomen dat je gaat twijfelen aan hun verhaal en spelen in op angst.
• Ze bieden een buitenkans aan:online criminelen gebruiken kortingen of te mooie acties om jou te verleiden. Deze grote kortingen of zeldzame buitenkansjes blijken dan inderdaad te mooi om waar te zijn.
• Ze maken het persoonlijk:online criminelen weten iets persoonlijks van je of doen alsof ze dat weten. Ze gebruiken informatie die zij over jou op internet hebben gevonden. Dan lijkt het of ze je kennen.
• Ze zijn heel erg vriendelijk:online criminelen proberen je vertrouwen te winnen door heel erg vriendelijk en behulpzaam te zijn. Ze doen alsof ze je vriend zijn. Het lijkt niet alsof ze slechte bedoelingen hebben. Zo winnen ze je vertrouwen.

Bij twijfel, klik weg

Weet je niet zeker of een mail of bericht echt is? Het is altijd goed om te checken of een afzender, verhaal, link of organisatie wel echt is. Twijfel je nog steeds? Klik het bericht dan weg.

Op laatjenietinterneppen.nl vind je meer informatie over hoe je online misleiding kunt herkennen. Ook staat op deze website waar je hulp kunt vinden als dat nodig is.

Laat je niet interneppen

De meerjarige campagne van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties roept mensen op om goed de afzender van online berichten te checken en bij twijfel weg te klikken.

* CBS 2024 – Veiligheidsmonitor 2023, Online criminaliteit