Als de bloesems in mei uit hun knoppen barsten en de lammetjes in de wei vrolijk onder de blauwe hemel huppelen is het duidelijk dat de natuur expliciet tot bloei is gekomen. De heilige maagd Maria staat hierbij centraal. Dat is zichtbaar aan de veldkapellen die aan Maria zijn gewijd: ze worden versierd met bloemenkransen en er wordt gebeden.

Hoogtepunt zijn de mooie processies die door de velden trekken waarbij een fraai Mariabeeld wordt meegedragen. De tochten worden vaak door lokale gilden (mee)georganiseerd. In hun prachtige op de late middeleeuwen geïnspireerde kleding vormen ze een van de hoogtepunten in zo’n stoet. De oorsprong van de Maria Meimaand is juist terug te vinden in die late middeleeuwen, zo rond 1600 na Christus, maar wat was daar de oorzaak van?

Floralia

In het oude Griekenland werd de maand verbonden aan de Godin Maia. Zij was de mooiste en liefste van de zeven Pleiaden. Via Zeus werd zij de moeder van de God Hermes. Maia betekent moeder. De Romeinen vierden in mei het bloesemfeest ter ere van de godin Floralia. Vanaf 28 april werd er zes dagen lang gefeest. Het feest van deze bloemengodin ging gepaard met bloemenkransen, muziek en ondeugende optredens van jonge maagden. De eerste dag van de Floralia was vanuit religieus oogpunt de belangrijkste. De Griekse moedergodin Maia stond dan centraal. Haar naam werd verbonden aan het woord magis dat staat voor ‘meer’. Meer groen, meer gewassen op de velden en meer bloemen. Het leven kwam terug. Dit is de reden dat in de maand mei de godin Maia werd vereerd. De naam van de maand werd Maius.

Meiboom

In West-Europa stond bij de Germanen in de meimaand de meiboom centraal. Midden in het dorp werd een hoge boomstam opgericht. Vooral in het zuiden van Duitsland en in Zuid-Limburg is de meiboom nooit verdwenen. Vanaf de top hangen lange fleurige linten die symbool staan voor zielen. Via een symbolische vruchtbaarheidsdans waarbij mensen rondom de boom rondjes draaien worden de linten gevlochten en daarna weer ontvlochten. De schelle fluitjes in de bijbehorende muziek waren bedoeld om de boze geesten te verjagen. De opkomende gewassen op de velden konden zo ongestoord tot wasdom komen. De feestelijkheden werden vaak nog aangevuld met de verkiezing van een meikoningin. De meigraaf die getooid is met een groene bladerkrans op zijn hoofd staat naast de Meiboom. Rondom de boom danst een kring meisjes. De meigraaf werpt zijn bladerenkrans naar het meisje van zijn keuze. Zij wordt daarmee de meikoningin.

De pest

Toen in de West-Europese landen in 1566 de beeldenstorm losbarstte werd de Italiaanse stad Milaan geteisterd door pestepidemieën. Bisschop Carolus Borromeus verzorgde de zieken met gevaar voor zijn eigen leven. Om bescherming af te smeken voor de bevolking organiseerde Carolus in de maand mei gebedsdiensten bij het Mariabeeld in de prachtige kathedraal van de stad. De ziekte ging dat jaar aan de stad voorbij en een nieuw Mariafeest was geboren.

De Jezuïeten namen dit populaire Mariafeest over en verspreidden het tijdens hun missieactiviteiten over de gehele wereld. De maand mei werd op die manier Mariamaand. Het zou nog tot 1965 duren voordat paus Paulus VI de Maria Meimaand officieel bekrachtigde. Alle elementen uit de historische rituelen zijn hierin verenigd. De rozenkrans, de bloemenkransen, de bruidjes en bloemenmeisjes in de processies en de muziek zijn hiervan mooie voorbeelden. Alles gecentraliseerd bij de veldkapellen. Deze zijn veelal gesitueerd tussen de akkers waar het voedsel geproduceerd wordt.