Als het blad valt en bomen omwaaien, als de zwammen en paddenstoelen steeds meer zichtbaar worden dan weet je dat het herfst is. Sommige mensen vinden de natuur in de herfst op hun mooist. De verschillende kleuren bladeren van lichtgeel, groen, bruin en dieprood maken er een rustiek plaatje van als je op pad gaat. De geur van rottend blad is een van de geuren die ondanks het rotten, als aangenaam wordt ervaren.
Iets anders is dat met de zwammen. Bij de 'rode touwen' aan het Rustenburgpad is een forse boom aan zijn einde gekomen na de laatste najaarsstorm van afgelopen week. Het was niet dat de boom nou zo oud was, alhoewel hij een flinke stam had, maar als je naar het trieste plaatje kijkt van de afgescheurde stomp die nog overeind staat, dan begint zich een verhaal te ontvouwen.
Het verhaal van de platte tonderzwam en de populier… of was het een wilg? De boom heeft in ieder geval de strijd verloren van deze parasiet. Want dat is de tonderzwam, een echte parasiet. Hij teert op zijn gastheer, vreet hem van binnenuit op en uiteindelijk bezwijkt deze.
De tonderzwamsporen verspreiden zich in het voorjaar zodra de temperatuur boven de 6 graden komt. Ze hechten zich bij voorkeur aan loofboomhout van de beuk, populier, wilg en soms ook wel de esdoorn. Ze veroorzaken witrot in de boom waardoor de stam, zoals je kunt zien op de foto's, helemaal week wordt en gaat rotten. Dan is er enkel nog een flinke storm nodig om de boom te vellen. Het hout is zwak en vezelachtig geworden en verliest zijn stevigheid en draagkracht.
De tonderzwam heeft hier overigens geen last van. Na het doden van zijn gastheer gaat hij over in een andere staat die saprofyt genoemd wordt. Hij voedt zich met de resten van de stomp en verspreidt weer zijn sporen. Op zoek naar een volgend slachtoffer. Menig knotwilg is hier de dupe van geworden in onze wijk.
Wist je dat ze van de tonderzwam vroeger poeder maakten en bewaarden in zogenoemde tondeldoosjes. Mensen droegen die tondeldoosjes bij zich om vuur aan te maken. Het gedroogde poeder is erg brandbaar en met wat vuursteentjes kon je zo makkelijk een vuurtje aan krijgen.
