Burgerschap is een verplicht onderdeel van Graaf Engelbrecht in het lesprogramma. Bij het domein ‘identiteit’ hebben leerlingen interviews gehouden met grootouders. De diepgang en de besproken onderwerpen zijn ontroerend, grappig, herkenbaar, liefdevol en hebben de band tussen verschillende generaties versterkt. Deze week: onderdelen uit een interview van de opa en oma van Lars uit havo 5.
Toen ik de opdracht kreeg om een interview met oudere mensen te gaan doen, vond ik dat heel leuk en dacht ik gelijk aan mijn opa en oma. Het grappige is, ze zijn qua leeftijd best oud, maar ze zijn nog steeds heel jong in hun doen, laten en denken. Het lijkt dat ze mij altijd wel begrijpen ondanks het leeftijdsverschil. Ik ben voor dit interview zelf naar Voorthuizen gereden. Oma had voor de lunch zelf aspergesoep gemaakt. Na lekker geluncht te hebben dronken we een kopje koffie en begonnen we met het interview. We hebben erg leuke gesprekken gehad en zo kom je nog eens achter dingen die je eigenlijk niet eens wist. Toen ik klaar was met het afnemen van het interview,zijn we lekker gaan eten in restaurant De Waag in Putten. Zo heb ik van een schoolopdracht een leuke dag kunnen maken.
Hoe was het leven van mijn opa en oma?
Mijn opa en oma heten Gijs en Henny van Maanen. Ze zijn allebei geboren en getogen in Voorthuizen. Dit is een dorp op de Veluwe dat ligt tussen Apeldoorn en Amersfoort . Ze wonen hier al hun hele leven en zijn, zoals opa met een grap zei, nooit ‘vreemd gegaan’ door in een ander dorp te gaan wonen. Opa Gijs is geboren op 28 november 1943 en oma Henny op 30 september 1945.
Oorlog
Mijn opa en oma zijn in en net na de oorlog geboren. Daarom hebben ze allebei de oorlog niet bewust meegemaakt. Omdat mijn opa nog maar twee jaar oud was, kan hij zich niks herinneren van de bevrijding op 5 mei 1945. Ze zeggen ook dat ze daarom niks gemerkt hebben van angsten of veranderingen na de oorlog, omdat ze niet beter wisten. Iedereen pakte eigenlijk zijn of haar oude leven weer op en de schade in Nederland werd langzamerhand hersteld.
Verder werd er bij mijn opa en oma thuis ook niet heel veel gesproken over de oorlog. Wat er wel aan ze verteld is, is bijvoorbeeld dat er genoeg te eten was in het dorp en dat mensen vanuit de stad op de fiets eten kwamen halen. Ook was het in de oorlog verboden om dieren (bijvoorbeeld varkens) te slachten, maar dat werd stiekem wel gedaan, zowel bij mijn opa als bij mijn oma thuis. Ook heeft het transportbedrijf van opa zijn vader gezorgd voor voedselvoorzieningen met name in Nijkerk, Utrecht en Zwolle.
School/werk
Mijn oma is na de lagere school naar de mulo gegaan, dit is ongeveer vergelijkbaar met de havo van tegenwoordig. Ze was geen vervelende leerling en haalde eigenlijk altijd wel goede cijfers. Na de mulo is ze een secretaresseopleiding gaan volgen. Toen ze deze had afgerond is ze meteen begonnen met werken als secretaresse bij Erosol. ze was toen zestien jaar oud. In die tijd was het normaal dat je stopte met werken zodra je kinderen kreeg. Ze heeft geen beperkingen ervaren in haar jongere jaren vanwege haar vrouw-zijn en eigenlijk niets gemerkt van de feministische golf. Ik denk dat oma hier ook veel te nuchter voor is.
Oma heeft nadat haar kinderen waren geboren ook nog een opleiding tot pedicure gevolgd en ze had jarenlang haar eigen pedicuresalon aan huis. Daarnaast heeft ze ook nog een jaar lang op de sportacademie een opleiding sportfysiotherapie gevolgd.
Mijn opa heeft een transportopleiding gevolgd en is na zijn opleiding gelijk begonnen met werken in het transportbedrijf van zijn vader. Transport was bij mijn opa met de paplepel ingegoten. Hij begon als chauffeur op de vrachtwagen en heeft jarenlang door heel Europa gereden. In het huis van mijn opa's vader zat het kantoor. In 1967 werd er naast het huis een nieuw pand gebouwd en dit werd de nieuwe basis van het bedrijf. Hierin zat een werkplaats en een wasstraat.
Vanaf dat moment is mijn opa samen met zijn broer verder gegaan als eigenaren van het bedrijf. Zijn vader bleef echter nog heel actief binnen het bedrijf. Wat wel grappig is om te zien, is dat mijn oom nu de voetsporen van mijn opa heeft gevolgd en nu ook een eigen transportbedrijf heeft. Opa is altijd bij het transportbedrijf blijven werken en is op 59-jarige leeftijd gestopt maar hij is nog steeds heel actief in het bedrijf van mijn oom, net zoals zijn vader dat vroeger bij hem was.
Oma heeft niet in militaire dienst gezeten, omdat dat voor vrouwen niet hoefde, maar opa moest wel verplicht in militaire dienst. Hij heeft maar een jaar in dienst gezeten bij de luchtmacht en ging daarna weer terug naar het transportbedrijf. Omdat zijn vader blind was en hij hard nodig was in het bedrijf, mocht opa eerder uit militaire dienst. Normaal moest je namelijk 21 maanden in dienst, maar hij kreeg een uitzondering en mocht daardoor dus eerder uit dienst.
Familie
Mijn opa en oma zijn allebei opgegroeid in een gezin met acht kinderen. Het was vrij normaal voor die tijd dat de familie zo groot was. Nu zie je eigenlijk nog maar weinig van zulke grote families. Zowel opa als oma komen uit een Nederlands Hervormd gezin dat wel heel erg kerkelijk gezind was maar niet streng gelovig. Wel gingen ze elke zondag naar de kerk waar oma psalmversjes (liedjes uit de bijbel) leerde en deze moest ze dan op maandag op school voordragen aan de klas. Hier kreeg ze dan ook een cijfer voor.
Mijn opa en oma zijn allebei opgegroeid in een grote woning. Oma woonde met haar familie in een gemeentewoning (huurwoning). De ouders van opa bezaten een eigen woning. De relatie tussen oma en haar vijf broers en haar zus was heel goed. Ook hadden ze allemaal goed contact met de rest van de familie. Helaas zijn alle broers en haar zus al overleden. Dit betekent dat oma de laatste van de Mijntenfamilie is.
Aan de kant van mijn opa leven alle twee zijn broers en zijn vijf zussen nog. Opa en oma zijn allebei niet heel streng opgevoed en hadden het heel goed thuis. Natuurlijk werd er wel gelet op het aanleren van de juiste normen en waarden. Ze hebben dat ook gedaan bij het opvoeden van hun eigen kinderen zoals mijn moeder. Van haar leren wij ook weer deze normen en waarden.
Opa en oma hebben elkaar ontmoet in hun eigen dorp. Ze kenden elkaar al van school en van het dorpsleven, maar het werd pas echt serieus toen de vonk oversloeg in de bus terug naar huis. Oma kwam toen van haar cursus stenografie Duits en opa kwam van zijn dienstplicht voor een weekend thuis.
Mijn opa Gijs en oma Henny zijn sindsdien altijd samen gebleven en zijn nu inmiddels bijna 55 jaar getrouwd en ze zijn samen nog steeds heel gelukkig. Ze zijn nog heel actief en doen veel leuke dingen samen. Nog steeds vindt opa het superleuk om auto te rijden en komt vaak 5 kwartier naar Breda rijden om ‘even’ een kopje koffie te komen drinken samen met oma. Ook gaan ze vaak samen naar hun appartement in Oostenrijk.
Samen hebben opa en oma twee kinderen en zeven kleinkinderen. Helaas is het oudste kleinkind 19 jaar geleden bij de geboorte overleden. Met heel de familie is de band supergoed. We komen vaak met de feestdagen bij elkaar en doen veel leuke dingen samen, zoals bijvoorbeeld wintersporten in Oostenrijk. Afgelopen januari hadden we een familiedag met de kant van oma’s familie. Dit was heel gezellig en ook leuk om iedereen weer te zien.
Vrije tijd
Mijn opa en oma hadden vroeger weinig vrije tijd samen. Opa was altijd weg en aan het werk, alleen moest hij van oma ‘s avonds verplicht warm eten samen met de kinderen. Daarna ging hij meestal weer door met werken. Oma was druk met de pedicuresalon thuis, maar had altijd wel genoeg tijd voor de kinderen. Als ze wel vrije tijd hadden probeerden ze altijd wat leuks te bedenken om te doen met de kinderen, zoals zwemmen of de kinderen naar de sportclubs brengen. Ze hebben altijd de kinderen gesteund en gemotiveerd om te sporten.
In de kerst -en krokusvakantie gingen ze altijd op wintersport met de kinderen en in de zomer lekker met de caravan naar het buitenland. Oma heeft bijna haar hele leven getennist en opa zijn sport was werken. Oma ging in het weekend altijd met de kinderen mee naar de sporten die ze deden. Opa moest ook werken op zaterdag en zondag, want transport gaat altijd door.
Ze hebben samen wel heel veel landen bezocht, zowel binnen als buiten Europa naar landen als Amerika, Cuba, Bali, de Spaanse eilanden, Scandinavië, Zwitserland, Italië, Oostenrijk, Frankrijk, enz. Scandinavië heeft het meeste indruk op ze gemaakt vanwege de rust en de natuur. Ze hebben het vaakst Oostenrijk bezocht en doen dat nu nog steeds met veel plezier. Opa en oma hebben geen specifieke landen die ze nog willen bezoeken. Bali heeft ook veel indruk achtergelaten vanwege de mensen en omgeving.
Dromen
Opa Gijs en oma Henny wensen vooral heel veel gezondheid en dat de kinderen en kleinkinderen het goed hebben en blijven houden. Ze hopen ook dat er nog een beetje rust in de wereld komt.
