Het is tegenwoordig van groot belang om te onderzoeken waar het nieuws vandaan komt. Zeker voor zover het des- en misinformatie betreft. Desinformatie is nieuws dat bewust schade aanricht. Misinformatie is nieuws dat is ontstaan door een foutje of een slechte, onwetende redacteur of redactrice. Beide termen vallen onder nepnieuws.
Het kabinet heeft op 17 juni jongstleden een lijvig pakket van maatregelen aangekondigd om desinformatie tegen te gaan. Verspreiders van desinformatie kunnen op die manier worden aangepakt. Inwoners van Nederland zijn dan beter beschermd tegen de online desinformatie die er over hen wordt geschreven. Dagblad BN DeStem brengt in een artikel door onzorgvuldige journalistiek schade toe aan wijkkrant HBNieuws - Modern Prinsenbeek. In dit artikel leggen wij uit waarom.
Interview met tuinman Freek van Ommeren
Redacteur en voorzitter van Stichting Haagse Beemden Nieuws Geert Dekkers bezoekt op zondag 9 juni samen met een HBN-fotograaf de kapeltuin in de Haagse Beemden. Zij treffen daar Freek van Ommeren, tuinman en voormalig voorzitter van Vereniging Kapeltuin Breda. De sympathieke zeventiger geeft hen een rondleiding door de tuin en vertelt enthousiast over de diversiteit aan bouwsels en beelden.
Boeddhatempeltje
Centraal in de tuin valt een klein Boeddhistisch heiligdom op waar bloemen en wierook aan Boeddha worden geofferd. Als we op deze plek zijn aangekomen vertelt Freek over zijn mislukte poging een klein Maria veldkapelletje in de kapeltuin te creëren. Er was reeds een financier gevonden maar die trok zich terug omdat in de kapeltuin een Boeddhistisch element aanwezig is. Daarna ontstaat bij Freek het plan om op de rotstuin een kleine Lourdesgrot te bouwen. “De rots is al aanwezig” aldus de tuinman. Freek: “De ideale locatie voor een kleine Mariagrot. De rotsachtige basis is al aangelegd. Omdat de kapel in eerste instantie gewijd was aan Maria is dit een prachtige plek om een Mariagrot te bouwen. Een soort veldkapel die past binnen de doelstelling van de parochiekern Bethlehem. Door hier een kleine Lourdesgrot te bouwen creëer je nog meer verbinding. Er is hier ruimte voor alle geloven, voor iedereen.”
De wens van Freek past binnen de doelstelling van de Vereniging de Kapeltuin ‘dient de tuin... te passen in de sfeer van de kapel’. De financiering daarvoor blijkt een probleem. Redacteur Geert Dekkers biedt aan om een artikel in HBNieuws – Modern Prinsenbeek te plaatsen over de plannen van dit leuke initiatief. Op die manier kunnen wijkbewoners worden betrokken bij de realisatie van het bouwsel. Na het interview poseert de tuinman voor de HBN-MP fotograaf en wijst met een bladhark de plek aan waar het bouwsel gepland is.
Na de release van het artikel in de digitale krant op zondag 14 juli biedt een enthousiaste mevrouw gratis stenen aan die gebruikt kunnen worden voor het project. Het artikel over de Lourdesgrot wordt door opmerkelijk veel mensen gelezen en ook vaak gedeeld. Op 23 juli ontvangt onze redactie een mail van Freek van Ommeren waarin hij onder meer schrijft: “Overigens vind ik het fantastisch dat jullie mij de ruimte bieden om dit project te realiseren”.
Vereniging de Kapeltuin Breda
Na publicatie van het interview ontvangt HBNieuws - Modern Prinsenbeek een boze mail van het bestuur van de vereniging De Kapeltuin Breda. Redacteur Geert Dekkers wordt beschuldigd van misleiding. Voorzitster mevrouw Adriënne de Jong schrijft dat Geert Dekkers zich heeft laten leiden door zijn fantasie. “In dit artikel is helaas de fantasie nogal op hol geslagen naar aanleiding van een gesprekje tussen jullie en Freek van Ommeren, de coördinator en grondlegger van de Kapeltuin, omtrent het plan van Freek om een (te verkrijgen) Maria beeldje ‘als ornament’ te plaatsen in het gedeelte van de tuin dat als rotstuin fungeert.”
De voorzitster licht in haar mail de doelstelling van de Kapeltuin toe: “De vereniging is strikt seculier! …voor de Kapeltuin is er een andere doelstelling.” Mevrouw de Jong eist een rectificatie: “Wellicht kan u deze reactie als rectificatie op bovengenoemde “hoax” in een volgend HB Nieuws plaatsen.” Omdat Geert Dekkers in zijn artikel de tuinman letterlijk citeerde is er geen sprake van verdraaiing van de feiten. Een rectificatie is daarom niet gepast.
Dagblad BN DeStem
Een paar dagen later ontvangt de acquisitieafdeling van HBNieuws – Modern Prinsenbeek een bericht van een redactrice van Dagblad BN DeStem. Zij vraagt of HBNieuws – Modern Prinsenbeek met haar contact op kan nemen over het artikel van de plannen van de Lourdesgrot in de Kapeltuin. Het is vakantietijd, Geert Dekkers is op vakantie. Voordat Dekkers kan reageren op het verzoek van Isa van Ee staat in dagblad BN DeStem in het katern Stad en Streek van zaterdag 3 augustus al een artikel over de Mariagrot in de Kapeltuin.
Hierin staat een uitgebreid interview met de tuinman van de Kapeltuin en voorzitster de Jong. Redactrice Isa van Ee van dagblad BN DeStem neemt zonder verder onderzoek of gesprek met redacteur Geert Dekkers de uitspraken van Freek van Ommeren voor waarheid aan. Ze citeert de tuinman: “We hebben nooit gesproken over een Mariagrot of Lourdesgrot, wel over het plaatsen van een Mariabeeld”. In het artikel van dagblad BN DeStem benadrukt Freek van Ommeren de doelstelling van de Kapeltuin. Dezelfde tekst stond eveneens in de boze mail van voorzitster mevrouw Adriënne de Jong.
“Als voorzitter van Stichting Haagse Beemden Nieuws ben ik genoodzaakt op te komen voor de wijkkrant. Met de kop ‘Mariabeeld had net zo goed tuinkouter kunnen zijn’ wordt de aandacht van de lezers naar het artikel in dagblad BN DeStem getrokken. In dit artikel wordt HBNieuws – Modern Prinsenbeek ten onrechte beschuldigd van het plaatsen van onjuistheden. Als redacteur wordt ik door dagblad BN DeStem door dit artikel aan de schandpaal genageld. Ook voor mijn dagelijkse werk als acteur kan nepnieuws schadelijk zijn. Daar moet ik alert op zijn. Ik ben daar niet van gediend!”, aldus Geert Dekkers. “Het had voorkomen kunnen worden als BN DeStem-redactrice Isa van Ee in haar journalistieke werk zorgvuldiger te werk was gegaan.”