Onder de noemer ‘Open voor jou’ hielden leerlingen van Graaf Engelbrecht bij het domein identiteit als onderdeel van het vak burgerschap interviews met ouderen. Deze keer de oma van Joran uit Havo 5.

 

Mijn bedoeling is om zoveel mogelijk verschillende vragen te stellen om meer variatie te hebben en een breder beeld te krijgen over het verleden van mijn oma. Ik houd dit interview met haar via facetime omdat ze twee uur van mij vandaan woont en ik er dus er niet zomaar naartoe kan.

 

Mijn oma heet Hetty Klomp-Wallerbosch. Ze is geboren op 16 maart in Doetinchem. Daar heeft ze lang gewoond, totdat ze met mijn opa verhuisde naar Groenlo. Mijn opa Hans Wallerbosch is geboren in 1938 en overleden in 2020. Samen deden zei veel voor kinderen in Gambia. Zo stond hun serre altijd helemaal vol met nuttige dingen voor de kinderen. Zoals bijvoorbeeld pennen boekjes om in te schrijven maar ook speelgoed zoals de bekende fidget spinners. Ook verzamelden zij kleding om dit naar de kinderen in Gambia op te kunnen sturen.

 

Ze vertelde dat ze van de oorlog niks heeft meegekregen omdat ze toen nog een heel klein meisje was. Zij heeft er wel veel over gehoord. Door haar jonge leeftijd begreep ze niet goed dat er oorlog was en ze zou dus niet weten hoe het anders geweest zou zijn. Toen ze meer hoorde over de oorlog begreep ze wel wat er aan de hand was en vond ze het dus nog heftiger dan ze het al vond.

 

Toen mijn oma nog heel jong was zat zij niet zomaar op een basisschool. Ze zat op een kostschool met monniken omdat haar vader en moeder een eigen lunchroom hadden. Hierdoor konden ze niet vaak bij de kinderen zijn en was het dus beter om naar een kostschool te gaan. Dit vond mijn oma helemaal niks en dus ook niet leuk. Ze had heimwee naar huis en miste haar vader, moeder, broer, en zussen.

 

Ze zat nog op de basisschool en haar zus zat op een school voor oudere kinderen. Daar wilde mijn oma toen naar toe om haar zus te zien want ze hoorde dat haar zus een brief had gekregen die ze zelf ook heel graag wilde lezen. Het was niet toegestaan voor leerlingen om naar de andere school te gaan maar dat deed mijn oma toch. Dit zorgde voor problemen want een van de monniken zag dit en hield haar tegen en pakte haar bij haar oor vast. Mijn oma had toen de hoofddoek van de monnik vastgepakt en omdat die draai om haar oren zoveel pijn deed trok ze de hoofddoek van haar hoofd. Toen werd de monnik natuurlijk boos en zei ze dat ze haar ouders ging bellen die haar toen kwamen ophalen.

 

Ik vroeg of ze buiten school om veel moest doen aan huiswerk of dat ze erg veel vrije tijd hadden. Ze moest van haar ouders altijd eerst haar schoolwerk afmaken, daarna mocht ze pas wat anders gaan doen. Omdat haar ouders een lunchroom hadden had ze de keuze om te helpen in de lunchroom of buiten gaan spelen. Natuurlijk kozen mijn oma, haar zussen en broer voor het buitenspelen want ze vonden het niet zo leuk om te helpen in de lunchroom. Ze hielp natuurlijk wel af en toe mee in de lunchroom. Dit vonden ze toen ze ouder waren leuker dan toen ze jong waren want toen mochten ze alleen maar kleine klusjes doen die ze helemaal niet leuk vonden, zoals het opruimen en afwassen. Toen ze ouder waren mochten ze ook gaan bedienen en de broodjes klaar gaan maken.

 

De lunchroom was de eerste in de hele straat met een tv. Ze dachten dat ze met een tv meer klanten zouden trekken. Ze konden voetbal afspelen op tv. Mijn oma koos dus voor het helpen in het eigen bedrijf om haar ouders te helpen maar ook om zelf dingen bij te leren. Ze vond het werken wel leuk en al helemaal op de dagen dat mijn opa langs kwam. In deze lunchroom heeft ze mijn opa die later haar vriendje werd leren kennen. Later zijn ze getrouwd en gaan samenwonen.

 

Familie

Mijn oma groeide op in een groot gezin. Ze had vijf zussen en een broer. Ze werden streng katholiek opgevoed. Dit kan je ook al zien aan het feit dat zij op een strenggelovige school zat. Ook ging ze elke zondag naar de kerk. Zelf was ze niet erg gelovig. Het waren vooral haar ouders. Mijn opa daarentegen (haar man) bleef nadat ze getrouwd waren veel naar de kerk gaan, eigenlijk elke zondag. Mijn oma had wel een goede relatie met haar ouders en haar zussen en broer. Altijd als ze heimwee had op de basisschool wilde ze heel graag naar haar oudste zus.

 

Mijn oma is ook getrouwd, met mijn opa natuurlijk. Ze heeft vier kinderen. Dit zijn mijn twee ooms, mijn tante en mijn vader. Ze hadden een goede band en gingen vaak samen op vakantie naar bijvoorbeeld Spanje. De reden dat ze daarheen gingen is dat mijn oma houdt van warme landen. Ze is niet zo van de kou zoals op wintersport.

 

Het woord uit mijn jeugd dat mij altijd is bijgebleven van de vakanties is arko (alle ramen kunnen open). Dit zei mijn vader altijd tegen mijn broertje, zusje en mij als we aan het zeuren waren dat het te warm was in de auto. Ook haalden mijn ooms en vader vaak kattenkwaad uit. Zo hebben zij een keer met oud en nieuw vuurwerk in de open haard gegooid. Dit werd mij altijd verteld rond oud en nieuw als alle kleinkinderen vuurwerk wilden gaan kopen. Ook deden ze vaak activiteiten zoals bijvoorbeeld met het hele gezin naar een grote speeltuin in de buurt gaan. Mijn oma is maar één keer verhuisd en dat was toen ze met mijn opa ging samenwonen.

 

Vrije tijd

Vaak speelden ze tien tellen in de rimboe, verstoppertje, tikkertje maar ook met een enkeltol. Dat is een soort speelgoed die je aan je enkel doet. Aan het einde van een stok zat een wiel die je dan op een bepaalde manier hard rondjes liet draaien om je enkels. Dit vond ze altijd erg leuk om te doen en al helemaal omdat ze vroeger natuurlijk geen gaming-device hadden en dus eigenlijk altijd buiten waren. Mijn oma vertelde dat zij vroeger wel een sport had gedaan, gymnastiek wat nu ook wel turnen word genoemd. Dit vond ze altijd erg leuk om te doen en haalde er veel plezier uit. Ze kon nooit op zondag sporten want dan moest ze altijd naar de kerk. Buiten het sporten was ze dus eigenlijk altijd buiten aan het spelen of huiswerk voor school aan het maken. Haar ouders waren er erg strikt op dat het huiswerk altijd af was en ook op tijd.

 

 Corona

Voor mijn oma was corona een heftige ingreep en al helemaal omdat mijn opa vlak voor corona is overleden. Gelukkig hadden we mijn opa’s begrafenis nog wel volledig kunnen doen, zonder beperkingen. Tijdens corona mochten wij niet meer op bezoek komen. We durfden dat ook eigenlijk niet want wij waren bang dat wij oma zouden besmetten. Mijn oma heeft toen tegen ons gezegd dat zei liever eerder zou overlijden dan ons niet zien tijdens corona. We gingen dus nog steeds af en toe op bezoek. Wel deden wij altijd een coronatest voor we vertrokken en we pasten op dat we iets minder in de buurt van oma kwamen dan normaal gezien.

 

Gelukkig konden we naast het langsgaan ook veel bellen met oma via facetime of de telefoon. Ook fijn was dat er in Groenlo veel familie woont en dat ze dus bij het boodschappen doen bekende mensen tegenkwam zoals onder andere haar neefje. De Albert Heijn waar mijn oma altijd haar boodschappen doet is van haar neefje. Mijn oma is ook best handig met digitale devices. Ze weet goed hoe ze alles moet bedienen, de tv, maar ook haar iPad en telefoon. Als er iets kapot is kan ze een van ons bellen en dan is het altijd makkelijk te maken. Dat mijn oma zo handig is met digitale apparaten maakt het ons het wel wat makkelijker om contact met haar op te nemen.

 

Vakanties

Mijn oma vond het vroeger ook altijd al leuk om op vakantie te gaan. Zij ging graag naar Spanje of andere warme landen. Over het algemeen gingen ze met de auto om meer vrijheid te hebben met vervoer. Ze gingen alleen in het hoogseizoen op vakantie om toch van het warme weer te kunnen genieten. Als ze dan op vakantie gingen waren ze dus wel ongeveer een maand weg. Toen ze haar man leerde kennen vonden ze het erg leuk om met z’n tweeën op de scooter naar Scheveningen te gaan. Ook vond ze het erg leuk om met familie op vakantie te gaan en met haar kleinkinderen. Zo zijn we eens met de hele familie naar een strandvakantie gegaan voor hun trouwdag, met overnachting. Toen mijn oma een klein meisje was gingen ze niet vaak op vakantie vanwege hun eigen zaak maar als ze gingen vonden ze dat wel erg leuk. Haar opa ging dan in de winkel werken en dat vonden de kinderen wel fijn omdat ze opa erg streng vonden. Mijn oma ging nog steeds regelmatig op vakantie toen ze ouder was en al kleinkinderen had. Dit vonden wij zelf als kleinkinderen ook erg leuk want dan kregen we altijd leuke foto’s van de vakantie te zien. Toen mijn opa was overleden ging mijn oma eigenlijk helemaal niet meer op vakantie. Dat vonden wij allemaal erg jammer voor haar maar we begrepen het wel. Toen nam mijn oudste oom haar een keer mee op vakantie naar Renesse. Hier heeft ze veel van genoten. Later heeft mijn andere oom haar een keer meegenomen naar Tenerife. Toen hadden mijn oom en tante uit Zwitserland stiekem een scootmobiel gehuurd om zo gemakkelijker rond te rijden/lopen om meer plekken te kunnen bezoeken. Mijn oma vond dit eerst helemaal niet leuk. Ze schaamde zich ervoor maar toen ze er eenmaal in zat vond ze het wel gemakkelijk en konden mijn oom en tante haar te voet niet meer bijhouden. Toen hebben mijn oom en tante er ook een gehuurd voor zichzelf. Omdat ze het allemaal zo leuk vonden zijn ze daarna nog eens geweest en toen is mijn neef als verrassing ook langsgekomen.

 

Dromen

Samen met mijn opa had ze eigenlijk nog maar een droom en dat was samen een cruise door het Caribische gebied maken. Dit is er helaas niet meer van gekomen door het overlijden van mijn opa. Mijn oma vond dit natuurlijk erg jammer en ze zou het graag nog wel eens willen doen. Daarna vertelde ze mij wel dat ze niet zo heel veel dromen meer heeft omdat ze al veel heeft meegemaakt en al best wel oud is. Haar grootste droom is om nog zoveel mogelijk vakanties mee te maken als maar kan, want dat is waar ze altijd het meeste van geniet.