KBS De Werft viert haar vijfenveertigjarig bestaan. Oké, eigenlijk is het haar zesenveertigjarig bestaan, aangezien de school aan het einde van dit schooljaar zesenveertig jaren heeft gedraaid. Hetzelfde geldt voor ‘juf Anja’, die vanaf de start betrokken is geweest bij de school. Deze bevlogen onderwijzeres met een groot hart voor kinderen gaat met pensioen.

Juf Anja van de Zanden (66) viert haar afscheid liever niet groots. ”Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg,” zegt ze. “Liever doe ik iets, dat mij in het hart raakt.” Zij gaat samen met haar huidige groep 3 een taartje eten en wat lekkers drinken. “En met vier meisjes van het begin.” De kinderen in haar klas heeft ze hier al op voorbereid. “Ik heb ze foto’s laten zien van de vier meisjes. Het grappige is dat ze vervolgens bij andere foto’s zeiden: Hé, daar is Saartje! Maar toen vroeg ik: Als die meisjes binnenkomen, hoe zouden ze er dan uitzien? Ik heb ze uitgelegd, dat die er nu uitzien als ‘grote mensen’.” Dat juf Anja als geen ander aan kan sluiten bij de belevingswereld van kinderen, moge duidelijk zijn.

Van ervaringsplek naar eretitel

Toen juf Anja zesenveertig jaar geleden net klaar was met de pedagogische academie (tegenwoordig de PABO) waren de werkeloosheidscijfers hoog. Het was dus niet eenvoudig om een baan te vinden. “Via een docent op de P.A. kwam ik in contact met directeur Loek Koks, die stagiaires zocht voor een net opgerichte school,” vertelt ze. Deze “R.K. Basisschool Haagse Beemden” was gehuisvest in een noodgebouw aan de Gageldonkseweg. “Het was de eerste school in de wijk”, aldus juf Anja. “En er waren toen maar een paar straten.” Zij mocht er bij wijze van ervaringsplek starten, maar wel met het volgende voorbehoud van directeur Koks: “Ik wil dat je weet, dat ik de school wil opbouwen met ervaren mensen.”

Het zal je maar gezegd worden! De zekerheid van een betaalde aanstelling was er dus niet. “Maar toen ik in januari 1979 vertelde, dat ik ergens op sollicitatiegesprek mocht komen, bleek het er heel anders voor mij uit te zien. Ik moest bij de pastoor komen, die voorzitter was van het schoolbestuur, en kreeg te horen dat ik in maart 1979, als de school drieëntwintig leerlingen zou hebben, kon starten als leerkracht voor een klas van vijftien kinderen,” aldus juf Anja. “Ik was hiermee – naast de twee schooldirecteuren – de eerste onderwijzeres van de wijk.” Deze eretitel laat ze zich niet meer afnemen. En met een knipoog voegt ze toe: “Je snapt wel, dat de school daarna veel vrijwilligers kon krijgen.”

Weilanden, koeien en een boerderij

Met een dromerige blik in haar ogen denkt juf Anja terug aan de tijd aan de Gageldonkseweg. “We keken uit op de weilanden met koeien. Alles deden we zelf: de organisatie van de carnavalsoptocht, de sportweek, maar ook een schoolkamp voor één zesdeklasser.” Het personeel werd betrokken bij de bouw van het huidige schoolgebouw aan de Raaimoeren. “We mochten meebeslissen over hoe het gebouw eruit zou zien. In maart ’82 trokken we erin. Ook mochten we een naam verzinnen. Een collega, die op een boerderij woonde, verzon ‘De Werft’. Dat is een betegelde plaats rondom de boerderij. Aangezien de school met zijn drie hallen lijkt op een boerderij en het land waarop wij staan van origine boerengebied is, vonden we dat een passende naam.”

Toen en nu

Of lesgeven anno 2024 veel verschilt van lesgeven in 1978? Het meest in het oog springt volgens juf Anja het schoolbord. “Toen hadden we een groot krijtbord, dat werd een digibord en nu maken we al een aantal jaren gebruik van een touchscreen. En de klassen worden iets kleiner. Vroeger had ik veertig kinderen in groep 3. De klas stond zo vol met tafeltjes (ze loopt door de klas en geeft een demonstratie waarbij ze tegen een tafeltje stoot) dat ik blauwe plekken had op mijn benen. Dit jaar is de klas overdreven klein: zeventien kinderen. Het is een leuke klas en het is ook een leuke manier om af te sluiten.”

Wat ook veranderd is, zijn volgens juf Anja de voorbeelden die kinderen krijgen uit hun omgeving en het respect voor cruciale beroepen. “Kinderen doen na wat zij in hun omgeving , op TV en tijdens computerspellen zien en leren zo niet altijd respectvol met anderen om te gaan. Opvoeden is juist: goede voorbeelden geven! Het is jammer voor ons leerkrachten dat het zo gaat, maar zeker en vooral ook voor de zorg, de politie en de kinderen zelf.” Overigens was vroeger echt niet alles beter. “Toen was het allemaal wat stijver. Ik vind het positief dat de omgangsvormen nu vrijer zijn. Vroeger noemden ze mij bij mijn achternaam, nu ben ik juf Anja.”

Familiefeest

De komende weken heeft KBS De Werft heel wat te vieren. Ter ere van het jubileum van de school komt er een goochelaar. “En alle kinderen krijgen friet en een snack,” vertelt juf Anja, terwijl ze jullie redacteur de lijst toont waarop leerlingen hun voorkeur aan kunnen geven. Of haar eigen feestje bescheiden blijft? “Tja, je ziet vaak dat ze bij pensionado’s de rode loper uitrollen, dat ze dan met een bellenblaas staan en een erehaag vormen.” Iets dat zeker is, is dat er naast het taart eten een borrel komt. Meer is volgens juf Anja ook niet nodig. “Iedereen is al zo druk met allerlei feesten.” Toch vermoedt ze dat men meer voor haar in petto heeft. “Ik mag vaak ergens niet komen,” giechelt ze.

Juf Anja voegt daar aan toe dat een tweetal collega’s, dat in januari afscheid heeft genomen, betrokken is bij de organisatie van haar afscheidsfeest. “Het bijzondere van deze school is, dat meerdere collega’s uit die eerste jaren bij De Werft zijn blijven werken en nu langzaamaan afscheid nemen. Ik beschouw hen als vrienden, als familie. Dat heeft gemaakt, dat ik al die jaren ben gebleven.” Ook draait ze al veertien jaar lang een klas samen met haar collega Nicole, met wie ze een fijne samenwerking heeft. En niet alleen de ervaren onderwijzers, ook de jonge collega’s acht zij belangrijk voor het team. “De ‘spirit’ is nog hetzelfde als zesenveertig jaar geleden.”

Terugkijken

Dat ze iets eerder stopt – ze heeft onlangs de leeftijd van zesenzestig jaar bereikt – heeft ermee te maken, dat juf Anja anders niet een heel schooljaar vol zou kunnen maken. Ook merkt ze, dat dingen waar ze vroeger haar hand niet voor omdraaide haar nu meer moeite kosten. “Ik wil voorkomen dat ik het niet meer op kan brengen,” legt ze uit. “Nu kan ik terugkijken op een fijne school, fijne collega’s en fijne ouders.” Wat haar baan zo bijzonder maakt? “Dat je samen met de ouders een bijdrage mag leveren aan de ontwikkeling van hun kind.” De administratie en de cursussen zal ze dan ook niet missen; wel haar collega’s en dat waar het in de kern om gaat. Wat dat is? Vol vuur antwoordt juf Anja: “De kinderen.” Natuurlijk.