Deze maand is het vier jaar geleden dat ons land werd opgeschrikt door een heuse lockdown. Veel mensen raakten daardoor in financiële problemen en zagen het leven even niet meer zitten. Dit was moeilijk te accepteren. Er was veel onrust over het onbekende coronavirus. De relatief onbekende heilige Corona uit de Romeinse tijd werd tijdens de eerste week van de lockdown herontdekt.
Zij zou hulp kunnen bieden in de chaos. Binnen no time ging zij in de media viraal. Wie was deze heilige?
Ogen uitgestoken
Het meisje Corona werd volgens de legende rond het jaar 160 geboren in Damascus, een stad in Syrië. Corona betekent in het Latijn kroon. In het Grieks wordt ze Stephania genoemd dat naar krans verwijst. Ze groeit op als een heiden te midden van de Romeinse overheersing. De rijk uitgedoste Italiaanse soldaten maken op de zestien jarige Corona veel indruk. De negentien jarige soldaat Victor steelt het hart van het meisje. Het verliefde stel heeft echter een probleem: Victor is christen.
Als dat uitlekt wordt de jongeman gemarteld en ter dood veroordeeld. Op een fresco in het Italiaanse Otricoli worden de martelingen getoond die Victor heeft ondergaan. Eerst wordt hij met kokend water overgoten. Hij wordt met brandende fakkels bewerkt en er wordt met een wolkam huid van zijn ledematen getrokken. Als hij blijft weigeren het christelijk geloof af te zweren wordt met een metalen priem net zolang in zijn beide ogen gestoken totdat er slechts een bloederige massa overblijft. Als Victor na deze behandelingen nog steeds volhardt in zijn geloof wordt hij onthoofd. Het verliefde meisje steunt haar geliefde tijdens de martelingen. Onder de indruk van zijn volharding wordt ze christen en ze doet geen moeite dit te verbergen. Al snel wordt de tiener opgepakt en berecht. Haar vonnis is extra gruwelijk omdat ze een Romeins soldaat heeft bijgestaan tijdens zijn volharding niet terug te keren naar het heidendom.
Palmbomen
Corona wordt tijdens haar executie naar twee veerkrachtige palmbomen geleid. De stevige bomen worden naar elkaar gebogen en met een touw stevig aan elkaar vastgebonden. Dan wordt het meisje met haar enkels met een touw aan de kruin van de ene palmboom gebonden. Haar polsen worden aan de andere palm gebonden. Het is druk bij de executieplaats op deze 14e mei van het jaar 177 in Damascus. Niet in de laatste plaats omdat het meisje met ontbloot bovenlijf hoog boven het publiek tussen de twee bomen is geknoopt. In die tijd een grote vernedering. Dan wordt het touw dat de twee palmbomen bij elkaar houdt doorgesneden. Doordat de twee bomen terug veren naar hun oorspronkelijke posities wordt Corona langzaam in twee stukken gescheurd.
Vita
De beide martelaren worden heilig verklaard. Vooral in Noord Italië, Oostenrijk en zuid Duitsland wordt Corona een populaire heilige. Er zijn daar nog steeds veel plaatsen en kerken die naar haar zijn genoemd. In de vroege middeleeuwen worden veel verhalen mondeling overgeleverd omdat veel mensen niet kunnen lezen en schrijven. Zo ook het romantische en tragische verhaal van de twee jonge geliefden die sterven voor hun geloof. Hierdoor zijn er in de loop der tijd meerdere varianten van het oorspronkelijke verhaal ontstaan. Het is moeilijk om het originele verhaal te achterhalen. In een van de latere verhalen zijn Corona en Victor geen geliefde meer maar vader en dochter. Een kuise variant die de motivatie om christen te worden onderstreept. Als Corona uit verliefdheid het christelijke geloof van haar geliefde aanneemt is haar motivatie minder vroom dan in het geval ze christelijk wordt omdat haar vader dat is. Het gezin en het vaderlijk gezag komen dan meer centraal te staan. De variant waarin Victor een vriend is van de echtgenoot van Corona is niet populair. Het neigt naar overspel van Corona en dat is niet stichtelijk. Samen met de varianten zijn er meerdere feestdagen rondom Corona en Victor ontstaan. Zelfs de geboorteplaatsen variëren van Alexandrië in Egypte, Damascus in Syrië en de streek Antiochië in Turkije.
Corona
Het grootste deel van het gebeente van Corona en Victor worden in de middeleeuwen bijgezet in de kerk van het
Noord Italiaanse Feltre. Het is opmerkelijk dat juist in dit gebied de eerste lockdowns worden opgelegd tijdens de coronacrisis. De botten in de kerk worden voor wetenschappelijk onderzoek tweemaal uit de sarcofagen gehaald en onderzocht. De botten blijken van een jonge man en een jonge vrouw te zijn die in de tweede eeuw hebben geleefd. Uit pollenonderzoek blijkt dat het gebeente afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied, in de tweede eeuw.
De associatie van de heilige Corona met de naam van het nieuwe virus is in maart 2020 snel gelegd. Hoewel de heilige voorheen verbonden is met vooral geldzaken en levensproblemen wordt ze in 2020 aangeroepen bij een infectieziekte als Corona. Deze discussie zorgt ervoor dat de heilige Corona nog bekender wordt. In feite maakt het niet zoveel uit bij welke problemen een bepaalde heilige aangeroepen kan worden. Het komt vaker voor dat dit in de loop der tijden wijzigt. Zo wordt Corona in het Oostenrijkse Corona am Wechsel rond de zeventiende eeuw ineens patroonheilige bij besmettelijke ziekten onder vee. Hoewel Corona sinds de coronacrisis wordt verbonden aan infectieziekten wordt vaak vergeten dat de heilige oorspronkelijk geassocieerd is met ingewikkelde levensvragen. Juist deze problematiek staat tijdens de coronacrisis bij veel mensen centraal. Ondanks de wereldwijde discussies of de heilige nu wel of niet aan een pandemie kan worden verbonden is het antwoord dus een volmondig ‘ja’.
Ora pro nobis
Tegenwoordig maakt het natuurlijk niets uit waarvoor een heilige wordt aangeroepen. Het idee achter de functie van een heilige is dat men in gedachten vraagt of de heilige een goed woordje kan doen bij God om zo een vervelend probleem voor je te oplossen. Direct aan God vragen of dit mogelijk is gaat bij de middeleeuwer te ver. Via een tussenweg, de heilige, is dat misschien wel mogelijk. Het ora pro nobis, bidt voor ons, is een Latijnse tekst die in kerken vaak onder de naam van een heiligenbeeld zijn geschreven.
Concluderend kunnen we stellen dat het interessant is dat in de moderne tijd veel mensen via een heilige
een moment van rust en bezinning kunnen ervaren te midden van alle onrust en hectiek. De oorspronkelijke persoon die de heilige ooit was of wellicht is geweest is dan verworden tot een metafoor voor hoop en rust. Het middeleeuwse denken rondom de heilige is opgelost in de tijd. Toch is het bijzonder dat een heilige met een nieuw jasje een nieuwe functie kan krijgen.
