De periode van december tot en met half januari staat in het teken van lichtjes en andere straatversieringen die vooral na zonsondergang voor gezelligheid zorgen. Daarna, als alles weer is opgeruimd, lijkt het leeg en kil op straat. Gelukkig is dat maar tijdelijk. Want als de dagen weer gaan lengen verschijnen er in de openbare ruimtes bloemen van kleurrijke materialen. Met name rode rozen en nog rodere harten in alle maten en vormen.

Ondeugend kijkende Cupido’s lijken in de lucht te fladderen op zoek naar mensen die verliefd willen worden. Want met zijn pijl en boog bepaalt deze vrolijke engel bij wie het liefdesvuur wordt aangewakkerd. Dan hebben we het over Valentijnsdag. De bijzondere dag is genoemd naar een priester die leefde in het oude Rome. In het jaar 269 werd priester Valentinus in Rome bij de porta Flaminia op 14 februari onthoofd.

De toenmalige keizer Claudius de tweede was het niet eens met de geestelijke om soldaten te laten trouwen. De keizer was van mening dat getrouwde soldaten niet gemotiveerd waren om te sneuvelen voor het vaderland. Het leger moest trouw zweren aan hem en niet aan vrouw en kinderen. Valentinus trok zich hier niets van aan en trouwde vele stellen. De priester was van mening dat mensen liefde nodig hebben in hun leven.

De keizer liet Valentinus onthoofden. Na zijn dood werd Valentinus de patroonheilige van de liefde. En dat is hij nog steeds. Valentijnsdag is eeuwen later naar hem genoemd. Er werd op die dag in Terni toevallig nog een geestelijke onthoofd. Terni ligt onder de rook van Rome en het slachtoffer heette ook Valentinus. In de loop van de jaren wist men niet meer bij welke Valentinus welk verhaal hoorde. Zo zijn beide Valentinussen een geworden.

In de loop der tijd werden er steeds meer opzienbarende gebeurtenissen aan het levensverhaal van Valentinus van Rome toegevoegd. Na de terechtstelling in het jaar 269 werd er ter ere van Valentinus van Rome naast de porta Flaminia, ook wel porta del Popolo genoemd, een kerk ter ere van hem gebouwd.

Twee skeletten

Daarin werden ook zijn botten bewaard. Valentinus van Terni kreeg in het naburige stadje zijn eigen kerk. Uiteraard wilden veel kerken in middeleeuws Europa een stukje Valentinus als reliek in hun kerk tentoonstellen. Dit leverde veel kerkgangers op. Er zijn tientallen kerken die een botje van Valentinus van Rome in hun bezit hebben. Omdat er twee skeletten waren, eentje in Rome en eentje in Terni, komt het voor dat er twee kerken zijn met beiden een rechter duim in een reliekhouder.

 Vanwege het succes van de heilige deed men daar in de middeleeuwen dus niet zo moeilijk over. De gelovigen waren van mening dat heiligen op miraculeuze wijze hun beenderen konden vermenigvuldigen. Omdat het echte levensverhaal van Valentinus van Rome op een gegeven moment niet meer te herleiden was, is de heilige in 1969 uit de officiële heiligenkalender geschrapt.

Toch komen er op Valentijnsdag nog mensen in de Europese kerken waar zich een deel van het skelet van Valentinus van Rome bevindt. Want verliefdheid of het verlies van een liefde is een sterke emotie. Mensen zullen er alles aan proberen te doen om vanuit deze emotie dicht bij de persoon die ieder moment van de dag in hun hoofd zit te kunnen zijn.

In de kerk waar Valentinus van Rome begraven ligt is het ook buiten Valentijnsdag om altijd erg druk. Maar de bezoekers komen niet voor de relieken van de heilige. Zij komen er voor de boca della verita, een oude putdeksel met daarop afgebeeld een riviergod met open mond. Mensen steken hun hand in de opengesperde mond der waarheid. Als je een leugenaar bent, zo gaat de legende, wordt je hand er door het monster afgebeten.

Valentijnsdag zoals wij die kennen als de dag voor minnaars, ontstond pas toen The Canterbury Tales door Geoffrey Chaucer in de veertiende eeuw werd geschreven. Geliefden en mensen die elkaar aardig vinden laten dat op Valentijnsdag blijken. Het leuke is dat je op deze dag jezelf weer eens te buiten mag laten gaan aan dozen vol bonbons, koek, snoep en andere lekkernijen die je van een geliefde of een familielid of goede vriend hebt gekregen. Te midden van de rode rozen.