Stress is letterlijk spanning. Je kan deze spanning in je lijf en in je psyche ervaren. Vaak hebben mensen die last hebben van stress dat helemaal niet zo door. Ze ervaren wel allerlei klachten maar weten niet dat het aan stress te wijten is. Ondertussen loopt de stress dan ongemerkt op totdat de klachten zo erg worden dat ze niet meer goed kunnen functioneren. Dan ben je meestal al overspannen of heb je een burn-out.

Hoe herken je stress?

Je kan stress herkennen aan een klachtenpatroon. Het komt meestal in een combinatie van verschillende lichamelijke en psychische klachten. De lichamelijke klachten zijn vaak spierspanningen in nek en schouderregio, buikpijn of spijsverteringsklachten, vaker hoofdpijn, minder zin in seks hebben en vaker last van ontstekingen en/of huidproblemen. Soms ook last van hartkloppingen, benauwdheid, trillen, duizeligheid of transpireren.

De psychische klachten die mensen met stress hebben, zijn meestal slaapproblemen (slapeloosheid, slecht inslapen of te kort slapen), vergeetachtigheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid (ze kunnen weinig meer hebben), vermoeidheid en weinig energie hebben.

Waardoor krijg je stress?

Mensen met stress raken op den duur de grip op hun leven en zichzelf kwijt. Ze trekken het niet meer. Stress is vaak te wijten aan een aantal factoren. Meestal heeft het met werk of studie te maken (overbelasting, de lat te hoog leggen, perfectionisme, faalangst) of het kan komen doordat er in de privé situatie veel van iemand gevraagd wordt of dat er veel spanningen zijn in de relatie. Denk aan mantelzorger zijn, een dierbare die chronisch ziek is, relatieproblemen of gezinsproblematiek, een overlijden of trauma.

Wie zijn er gevoelig voor?

Stressgevoeligheid is ook een factor om sneller stress te ervaren. De een is er gevoeliger voor dan de ander. Dit heeft vaak te maken met een erfelijke aanleg, maar kan ook komen door hoe je bent opgevoed en opgegroeid. Persoonlijke karaktertrekken maken iemand stressgevoeliger, zoals iemand die moeilijk grenzen aan kan geven of het moeilijk vindt om 'nee' te zeggen, een hoge loyaliteit en verantwoordelijkheidsgevoel hebben, perfectionisme of please gedrag.

Wat kan je e aan doen?

Stress kan je verlagen door goed te doseren met inspanning en ontspanning. Er moet een balans in je leven zijn met dingen die je energie kosten en dingen die je energie opleveren. En voldoende rust en beweging nemen. Verder helpen muzikale, creatieve of sportieve bezigheden je om stress in je brein te verlagen. Onze hersenen worden doorgaans ook rustiger als je regelmatig even de natuur in gaat.

Lukt het toch niet om die balans er terug in te krijgen? Vraag dan hulp, want stress is letterlijk ziekmakend als je er lang last van blijft houden.