Het klimaat schijnt te veranderen. Volgens de professoren en andere geleerden krijgen we te maken met in ieder geval meer hete dagen, meer regen en… meer onweer. De manier om je te wapenen tegen blikseminslag is een bliksemafleider op je dak. Vroeger was dat wel anders.

Toen wendde men zich tot de kerk. Die had voor elk probleem een oplossing beschikbaar in de vorm van een heilige. Een beeld van Donatus van Arezzo in een gebouw zou een uitstekende bescherming bieden tegen de duivelse invloeden uit de lucht.

Vooral op het platteland was blikseminslag een groot gevaar. Schuilen onder een eikenboom tijdens onweer was levensbedreigend. Vrijstaande gebouwen op de velden waren en zijn nog steeds een snelle prooi voor de elektrische ontladingen tijdens een flinke onweersbui. Kinderen mochten tijdens zo’n onweersbui niet voor het raam gaan staan om de mooie bliksemschichten te bekijken.

Metalen voorwerpen zoals messen moesten worden opgeborgen en zelfs spiegels werden omgedraaid. Het huis en de schuren werden besprenkeld met wijwater. Lourdeswater voldeed ook. Een kaars opsteken voor het beeld van de heilige Donatus was nog doeltreffender, zeker als je voldoende geld had gegooid in het offerblok achter in de kerk.

Wie was Donatus en waar komt het gebruik van wijwater vandaan?

Al voor de komst van het christendom konden de gelovigen zich ritueel reinigen met water voordat ze een heiligdom betraden. Tijdens de kerstening werd dit ritueel overgenomen door een hardstenen bak achter in een kerk te plaatsen. Dit bekken werd gevuld met gewijd water. Hier werd wat zout aan toegevoegd dat ook was gewijd. Zout weerde kwade invloeden van heksen en duivels. En het voorkwam dat het wijwater bedierf.

Duo

Er zijn twee heilige Donatussen die beiden bescherming bieden tegen blikseminslag. Eentje was afkomstig uit Arezzo en de andere uit het Duitse Munstereifel. Donatus van Munstereifel is het interessantst. Hij werd geboren in Italië rond het jaar 148 in een christelijk gezin. Op zeventienjarige leeftijd werd de jongeman soldaat. In 166, tijdens het bewind van keizer Marcus Aurelius, werd Donatus als legeraanvoerder ingedeeld bij het twaalfde legioen. Deze eenheid had de opdracht het probleem van opstandige Germanen aan de Donau op te lossen.

Toen de soldaten aankwamen in het gebied was er een vreselijke hittegolf. De temperatuur liep op tot 42 graden en het had al weken niet meer geregend. Ook werden de soldaten bedreigd door een vreemde pandemie die veroorzaakt werd door een vreemd virus. De Marcomannen, zoals de Germaanse stam werd genoemd, omsingelden het Romeinse kamp.

Donatus beval de soldaten te bidden om regen opdat iedereen voldoende te drinken zou hebben. Na het gebed volgde een noodweer. Hagelstenen en blikseminslag verzwakten de Germanen zodanig dat legioen twaalf de rust in het gebied kon waarborgen. Dit regenwonder is door Romeinse historici opgetekend. Donatus werd door de keizer bevorderd. Om de banden te versterken mocht hij trouwen met zijn beeldschone nicht Alexandra.

Donatus had geen interesse in het beeldschone meisje. De verliefde Alexandra zorgde er via allerlei listen voor dat Donatus uiteindelijk in haar bijzijn werd onthoofd. Donatus werd door zijn moeder bijgezet in de catacomben in Rome. Zij verzamelde in een fles al het bloed dat tijdens de executie uit het lichaam was gelopen. Donatus kreeg de status van heilige vanwege het regenwonder. Uiteraard moest er ook een wonder na zijn dood worden toegevoegd aan zijn vita.

Toen in 1652 een paar heilige botjes vervoerd werden naar Munstereifel werd onderweg in de plaats Euskirchen een mis opgedragen. Tijdens de mis op 30 juni begon het te onweren en de kerk werd door de bliksem getroffen. Gelukkig bleef de geschrokken pater Heerde die de mis opdroeg ongedeerd. Een wonder!

Aangekomen in Munstereifel werden de relieken in een processie door de stad rondgedragen. Het regende die dag pijpestelen, maar tijdens de processie werd het droog. Ook dit wonder werd genoteerd. Het derde wonder volgde snel toen er in de stad een vakwerkhuis in brand vloog. Gelukkig draaide de wind en dat voorkwam een grote stadsbrand. Deze grote wonderen waren reden voor grote verering.

Na verloop van tijd verscheen er een tweede heilige Donatus, afkomstig is uit Arezzo. Hij was een bisschop waarvan weinig bekend is, maar die net als zijn naamgenoot ook goed ingezet kan worden bij noodweer. Zijn dag is 7 augustus. Donatus van Arezzo heeft de Romeinse veldheer Donatus van Munstereifel nooit van zijn troon kunnen duwen. Al ontstond er wel verwarring rondom de feestdag van Donatus. Die is officieel 30 juni. De donderheilige Donatus kreeg tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw populariteit tijdens luchtbombardementen. Zijn concurrente, de Maagd Maria, won de competitie. Tegenwoordig wordt Donatus ingezet als heilige tegen de gevolgen van kernrampen. Laten we maar hopen dat zijn inzet niet nodig zal zijn.