Middeleeuwse verhalen lijken overdreven en aan de fantasie van de schrijver onderhevig. De handschriften zijn moraliserend, godsdienstig en in dichtvorm geschreven. Ze zijn moeilijk te begrijpen en belanden daarom al snel in het rijk der fabelen. De geoefende lezer ontdekt in die verhalen een diepe betekenis.

De dichtvorm werd toegepast omdat de verhalen vaak mondeling werden doorverteld. Veel mensen waren analfabeet. Verhalen op rijm zijn makkelijk te onthouden. Om de middeleeuwse toehoorders te kunnen blijven boeien, werden de verhalen aangepast. In dit artikel wordt deze sprookjesachtige vertelvorm toegelicht.

Christina

Een prachtig voorbeeld zijn de bizarre verhalen over de heilige Christina uit het Belgische Sint Truiden. Zij onderwierp zichzelf aan zware folteringen die passen in een horrorfilm, maar kwam er altijd ongedeerd weer uit tevoorschijn. Deze vitae of levensverhalen zijn voor de moderne mens onwaarschijnlijk. Ze gaan verder dan de meest exorbitante avonturen van Suske en Wiske. Ze zijn geschreven in de dertiende eeuw. De middeleeuwse beeldtaal was heel anders dan die in onze tijd.

Waanzinnige

Middeleeuwse verhalen werden met de hand gekopieerd, waardoor geen enkel verhaal hetzelfde is. Boekdrukkunst bestond in die tijd nog niet. De handschriften werden door kerkelijke overheden nauwlettend in de gaten gehouden en daarom flink gecensureerd. Verder werden er in de loop der tijd wetenswaardigheden van onbekende heiligen aan toegevoegd om hiaten of tekortkomingen van de hoofdpersoon te maskeren. Hierdoor is het uiteindelijke levensverhaal een voorbeeldverhaal geworden dat in de loop der eeuwen steeds werd aangepast aan de tijd. Het leven van de echte Christina is hierdoor in nevelen gehuld.

De vita

Laten we het levensverhaal of de vita van Christina onder de loep nemen. Ze is geboren in het jaar 1150. Toen haar ouders stierven moest ze van haar twee oudere zussen het huis poetsen en het vee verzorgen. Het latere sprookje van Assepoester lijkt op dit verhaal gebaseerd te zijn. Toen Christina van uitputting stierf had ze dezelfde leeftijd als Jezus toen hij aan het kruis stierf. Net als bij Jezus gebeurde er na drie dagen een wonder. Tijdens de uitvaartdienst ging ze ineens recht overeind in haar lijkkist zitten en vloog ze naar de gewelven van de kerk. De pastoor riep dat ze naar beneden moest komen en naar huis moest gaan. Voor de middeleeuwer was dit verhaal een aanduiding dat Christina een radicale verandering meemaakte die met het geloof te maken had.

Morgen volgt deel 2 van het levensverhaal van Christina