Een tip bracht mij naar een basilicale kerk die allang op mijn lijstje stond. Ooit volgde ik een cursus Kunst en Cultuur in Brabant en daar werd deze kerk genoemd. Niet zozeer om het interieur, maar in het bijzonder om de eenvoudige Brabantse gotische bouwstijl, waarbij men baksteen combineerde met natuursteen(speklagen).
Meteen bij binnenkomst werd ik verrast door de negen neogotische gebrandschilderde ramen die een kleurrijk mozaïekpatroon strooiden in het kleinere gedeelte van de kerk waar nog altijd diensten worden gehouden.
Net als bijna alle kerken heeft ook deze kerk vele veranderingen ondergaan. De kerk werd bijvoorbeeld niet meteen in één keer gebouwd, maar telkens kwam er een gedeelte bij. Eerst de Mariakapel en veel later de toren. Wil je er meer van weten dan zijn er twee boekjes verkrijgbaar in de kerk over de geschiedenis van de kerk en de kerkramen.
De Antoniusabt heeft zowat alles doorstaan: meerdere branden, de Beeldenstorm, natuurstormen, is protestants en katholiek geweest en kende de woelige tijden van oorlog én wederopbouw. Hij verloor zijn klokken en uurwerk door blikseminslag en oorlogsroof. En elke keer werd de kerk weer opgebouwd met behulp van de gemeenschap.
Het sobere interieur van nu was voorheen vol kleurrijke, schilderachtige taferelen en teksten, maar na de laatste brand was men allang blij dat de kerk weer was opgebouwd en werden de binnenmuren, inclusief de pilaren, van een grijs-witte pleisterlaag voorzien. Je kunt nog een beetje zien waar de schilderingen en teksten hebben gestaan en ook zie je door de lichte verflaag de verschillende steensoorten van de pilaren. Deze pilaren hebben aan de bovenkant (savooien) koolbladkapitelen, een leuk en bijna frivool detail bij al dat grijs-wit.
De laatste opvallende vernieuwing aan dit oudje is de grote scheidingswand tussen het kleine en het grote gedeelte van de kerk. De wand werd in 2018 geplaatst en is een ontwerp van een architect en een kunstenaar en is met medewerking van vele vrijwilligers tot stand gekomen. Hierdoor is de kerk kunstzinnig in tweeën gedeeld. Het grotere gedeelte is nu een multifunctionele ruimte voor evenementen, bijeenkomsten, concerten en exposities voor inwoners van het dorp én omliggende gemeenten en dus ook voor onze Haagse Beemden. Op de fiets, met het pontje, ben je er zo!
Deze religieuze bink is al zeshonderd jaar een herkenningspunt voor vele generaties. Ik denk dat hij zich nu ook weer goed voelt met een vernieuwd binnenjasje, om zo weer middenin de gemeenschap te staan. Gedragen en gesteund door zijn vriend, de mens.
Trots slaat zijn klok nog eens, als de eikenhouten deur achter mij dichtgaat. Elke week wordt deze klok nog opgedraaid. Met een gids kan je eens per maand de klokkentoren in en heb je een prachtig uitzicht op de Haagse Beemden en de rest van Breda en natuurlijk op Terheijden zelf en al haar dorpen in de omgeving.
