De Britse advocate Liza Lovdahl Gormsen heeft een massaclaim ingediend tegen Meta, het moederbedrijf van Facebook. Volgens haar heeft het sociale netwerk grof geld verdiend over de ruggen van gebruikers door hen oneerlijke gebruikersvoorwaarden voor te schotelen. Daarom eist ze 2,3 miljard pond (omgerekend 2,75 miljard euro) van Meta.

De Britse krant The Guardian schrijft over de rechtszaak die de advocate gepland heeft. ‘Facebook heeft gebruikers uitgebuit’. Lovdahl Gormsen is van mening dat Meta de Britse concurrentieregels heeft overtreden door een ‘oneerlijke prijs’ van gebruikers te vragen voor Facebook. Leden hoeven weliswaar geen abonnementsgeld of lidmaatschap te betalen om het sociale netwerk te kunnen gebruiken. In plaats daarvan betalen ze met hun persoonlijke gegevens.

Door op grote schaal data te verzamelen, te verwerken en door te verkopen aan derden - ook wel big data genoemd - heeft Facebook door de jaren heen zijn geld verdiend. “Het sociale netwerk heeft gebruikers uitgebuit door zich hun persoonlijke gegevens toe te eigenen, zonder daar een fatsoenlijke vergoeding tegenover te stellen”, zo stelt de Britse advocate. Ze voegt eraan toe dat Facebook een “volstrekt disproportionele” relatie had met zijn gebruikers. Ze vermoedt dat gebruikers niet door hadden hoe “oneerlijk hun deal met Facebook” was toen ze de gebruikersvoorwaarden accepteerden.

Lovdahl Gormsen heeft namens 44 miljoen Britse Facebook-gebruikers een massaclaim ingediend bij de Competition Appeal Tribunal in de hoofdstad Londen. Iedereen in het Verenigd Koninkrijk die tussen oktober 2015 en december 2019 Facebook gebruikte, maakt deel uit van de massaclaim. Gebruikers die niet willen deelnemen aan de rechtszaak, kunnen zich via een opt-out mechanisme afmelden. Lovdahl Gormsen is gespecialiseerd in het Britse mededingingsrecht.

Meta heeft vertrouwen in goede afloop

Een woordvoerder van Meta vertelt tegenover The Guardian het volste vertrouwen te hebben in een goede afloop. “Mensen hebben gratis toegang tot onze dienst. Ze kiezen voor onze diensten omdat we waarde voor hen leveren en ze zinvolle controle hebben over welke informatie ze delen op de platforms van Meta en met wie. We hebben fors geïnvesteerd om gebruikers te creëren hulpmiddelen en tools te geven om dat te realiseren.”

Nederlandse belangenorganisaties eisen eveneens compensatie van Facebook

Niet alleen in het Verenigd Koninkrijk liggen Meta en Facebook onder vuur. De Consumentenbond en Data Privacy Stichting strijden al jaren tegen het sociale netwerk van Mark Zuckerberg. Ze vinden het onacceptabel dat het platform al jarenlang privégegevens van gebruikers verzamelt en doorverkoopt aan derden, veelal beheerders van grote advertentienetwerken.

Daarvoor heeft Facebook nooit expliciet om toestemming gevraagd, wat volgens de Europese privacywetgeving niet toegestaan is. “Zo verrijkte Facebook zich ongerechtvaardigd en ten koste van zijn gebruikers”, zo zeiden de belangenorganisaties in de zomer van 2020.

Facebook heeft alles in het werk gesteld om de rechtszaak tegen te houden. In juli 2021 bepaalde de rechtbank van Amsterdam dat de inhoudelijke behandeling door kon gaan. De Consumentenbond en Data Privacy Stichting willen dat Facebook Nederlandse gebruikers compenseert voor zijn werkwijze. Welk bedrag aan schadevergoeding de belangenorganisaties in gedachten hebben, laten ze in het midden.