Streekheiligen - Heksendans tijdens Walpurgisnacht

30 april 2022     Redactie Geert Dekkers - Fotografie Alex De Vliegere

 

In de nacht van 30 april op 1 mei is het niet pluis. Deze nacht staat bekend als de Walpurgisnacht. Heksen, duivels, demonen en andere duistere lieden komen dan op afgelegen plekken samen en dansen rondom vreugdevuren. Zij vieren dan hun jaarwisseling waarin Satan centraal staat. Het festijn heeft een lange geschiedenis

 

De Germanen vierden het al in de vorm van het huwelijksfeest van de god Wodan. Hij verdreef dan samen met zijn vrouw Freya tijdens die nacht de boze geesten van de winter zodat het begin van de zomer vrij spel had. De feestgangers begroetten het voorjaar. Men noemde het evenement Vanadis. Het centrum van de feesten lag op een berg in de Harz in Duitsland. Vanwege de populariteit heeft de duistere nacht zich verspreid over de hele wereld.

 

 

Beltane

Zo werd Vanadis in Groot Brittannië bij de Kelten gevierd als Beltane. Boze tongen beweren dat er zelfs mensen werden geofferd tijdens Vanadis. Bij gebrek aan levenden nam men vaak genoegen met opgegraven verse lijken. De houten kruizen werden dan gebruikt als brandhout voor de vreugdevuren. De overledenen werden dan na hun begrafenis feestelijk gecremeerd. Goethe refereerde in zijn beroemde boek ‘Faust’ uit 1808 aan de Wapurgisnacht. Dankzij dit werk is het heksenfeest een mythe geworden. Felix Mendelssohn componeerde naar aanleiding van het feest zijn beroemde ouverture ‘De eerste Walpurgisnacht’.

 

De heilige Walburgis

Toen in de donkere middeleeuwen missionarissen als Willibrordus en Bonifatius de Europese heidenen kwamen kerstenen moest Vanadis worden vervangen door christelijke ingrediënten. Volgens de heiligenkalender stond op die dag het overbrengen van de relieken van de heilige Walburgis genoteerd. Ze werd geboren in Engeland rond 710. Haar vader was koning Richard van Wessex. Ze had twee broers, Willibald en Winnbald. Allen werden ze heilig.

 

Walburgis was een vroom nichtje van Bonifatius. Ze had de taak samen met haar broers haar oom bij te staan tijdens zijn werk in Duitsland. Dat deed ze met veel enthousiasme totdat ze op 25 februari 779 de geest gaf. Ze stond in de schaduw van haar familieleden. Ze was maar een gewone, bescheiden non. Met name vanwege haar afkomst werd ze heilig verklaard. Een wonder rondom haar personage was al langer bekend.

 

Tijdens haar missietochten door de vroegmiddeleeuwse dorpen werd ze eens belaagd door een woeste wilde hond. Walburgis was een lieve vrouw. Het hongerige dier liet zich door haar aaien en voeren, beschouwde haar als zijn nieuwe baasje en week niet meer van haar zijde. Een wonder! Vanwege dit voorval kan Walburgis worden aangeroepen bij hondsdolheid.

 

 

Walburgisolie

Twee jaar na haar dood werd op 30 april een deel van haar gebeente plechtig bijgezet op een rots bij het naburige Duitse Eichstätt. Daar lag ook haar reeds heilige broer Willibald begraven. Niet veel later stroomde er een ietwat vettige, waterige vloeistof uit haar stenen sarcofaag. Toen men in de winter de tombe opende bleek dat de ijskoude heilige botten met dauw waren bedekt. Het vocht stroomde door de kieren van de sarcofaag over de kerkvloer. Reden voor een wonder want de vloeistof kwam ongetwijfeld direct uit de botten. Men noemde de vloeistof Walburgisolie. Het sap werd opgevangen en bleek uiterst geneeskrachtig, vooral als men deze op schrale huid en ontstoken oogleden smeerde. Nog steeds is de vloeistof in flesjes te koop. Het wordt opgevangen via een ingenieuze schacht onder haar sarcofaag. Het schijnt dat tijdens de koude wintermaanden de vloeistof nog steeds van de rots stroomt.

 

Het heidense Vanadis werd door de missionarissen vervangen door de christelijke Walpurgisnacht, vernoemd naar de heilige Walburgis. Het oude feest werd vervangen door een kerkdienst. Om de mensen toch enigszins tegemoet te komen mochten de burgers van de missionarissen ’s nachts stro aansteken dat op een bezemsteel was gebonden. De hitte en het licht van het vuur symboliseren de komst van de zomer en vooral het licht dat het geloof brengt. De nog steeds bijgelovige mensen zagen de hitte als een middel om de ijskoude wintergeesten te verjagen.

 

De magische Walburgisolie was een mooie bijkomstigheid en werd door de overheid officieel erkend. De heilige Walburgis word sindsdien afgebeeld als een non met in haar handen een bijbel waarop een flesje met de wonderolie staat. Dit jaar vindt er diep in een mergelgrot nabij Valkenburg een Walpurgisfeest plaats. Demonen, heksen en duivels komen die nacht weer even tot leven. Als ze de muziek maar niet te hard zetten!

Terug Schrijf reactie

^ Naar boven